بررسی میزان پاسخ ایمنی واکسن هپاتیت ب در کارکنان در معرض خطر

پیش زمینه و هدف: ویروس هپاتیت ب یکی از عوامل ایجاد کننده هپاتیت حاد، مزمن و کارسینوم هپاتوسلولار است که در حال حاضر تنها راه مطمئن پیشگیری واکسیناسیون می باشد. با توجه به این که موارد عفونت در کادر درمانی 3-6 بار بیشتر از سایر کارکنان می باشد. برای کاهش خطر ابتلا در این کارکنان، علاوه بر رعایت موازین احتیاط های استاندارد، به شناسایی کارکنان حساس و مستعد یا آلوده، ایمن سازی فعال یا پاسیو تاکید می گردد. به دنبال ایمن سازی، انجام تست های سرولوژیکی و تعیین عیار آنتی بادی و اقدامات لازم جهت حفاظت فردی کارکنان الزامی است. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی بوده که پس از کسب رضایت از کارکنان شاغل و در معرض خطر بخش های مختلف مرکز آموزشی درمانی چشم پزشکی علوی تبریز به تعداد 100 نفر جهت انجام آزمایشات سرولوژیکی به آزمایشگاه مرکزی استان آذربایجان شرقی (رفرانس) برای تعیین عیار آنتی بادی هپاتیت ب معرفی گردیدند. پس از اخذ نمونه خون، از نظر وجود hbsag و hbsab مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آزمایشات بر اساس سطح آنتی بادی به سه گروه ایمن، با ایمنی نسبی و غیر ایمن تقسیم بندی شدند. تمامی اطلاعات پس از جمع آوری وارد رایانه شد و با نرم افزار آماری 11 spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی نمونه های پژوهش 37 سال بود. 38 درصد مرد و 62 درصد زن بودند. 12 درصد سیگاری و 88 درصد غیر سیگاری بودند. 11 درصد عیار آنتی بادی کم تر از 10 (غیر ایمن)، 14 درصد عیار آنتی بادی بین 10 تا 100 (ایمنی نسبی) و 75درصد عیار آنتی بادی بیش از 100 (ایمن) داشتند. 80 درصد نمونه ها کادر پرستاری، 4 درصد کادر آزمایشگاه، 6 درصد کادر پزشکی و پیراپزشکی و 10 درصد کادر خدماتی و سایر موارد بودند. عیار آنتی بادی با جنس، مصرف سیگار، ارتباط معنی داری را نشان داد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خطر بالای ابتلا به هپاتیت ب در کارکنان بهداشتی درمانی، شناخت کارکنان غیر ایمن از ضروریات مدیریت کنترل عفونت بیمارستانی می باشد و باید نسبت به انجام واکسیناسیون مجدد آن ها اقدام گردد تا به این نحو از بروز هپاتیت ب در حد امکان جلوگیری شود. به دلیل کاهش سطح ایمنی با گذشت زمان، تکرار واکسیناسیون عاقلانه به نظر می رسد.